北风吹冻雨,打户声潇潇。兀坐心不怡,冲泥步南郊。
南郊古梅色,皎洁如琼瑶。绛者或间之,又如朝霞明层霄。
曲曲村外村,行行桥畔桥。青帘茅店三尺飘,当炉少女年垂髫。
朅来顾瞻兴不浅,呼童邀客沽醇醪。客闻我言大拊掌,为言良会思前宵。
众醉君独醒,轰饮嗤吾曹。闻君持酒戒,酒政胡重料。
我言客太拘,矫枉殊非高。达人贵性适,有时餔其糟。
忆昔客北平,身穿敝黑貂。雪花大于鸦,惊沙如怒涛。
千树尽僵脱,百草无茁苗。哀笳揭天风,断雁时叫号。
北酒斗十千,倾囊不足供炰羔。今值故乡乐,况复梅花朝。
幽香天半下仙子,绝胜锦帐缠红绡。眼前景物讵易得,忍使春色悲寂寥。
君不见,古人千日不饮饮必醉,横眠倒载何逍遥。
人生束缚多郁陶,兴到即饮从吾豪。
自从别京华,我心乃萧索。十年守章句,万里空寥落。
北上登蓟门,茫茫见沙漠。倚剑对风尘,慨然思卫霍。
拂衣去燕赵,驱马怅不乐。天长沧洲路,日暮邯郸郭。
酒肆或淹留,渔泽屡栖泊。独行备艰难,孰辞干鼎镬。
皇情念淳古,时俗何浮薄。理道须任贤,安人在求瘼。
故交负奇才,逸气包謇谔。隐轸经济策,纵横建安作。
才望忽先鸣,风期无宿诺。飘飖劳州县,迢递限言谑。
东驰眇贝丘,西顾弥虢略。淇水徒自深,浮云不堪托。
吾谋适可用,天道岂辽廓。不然买山田,一身与耕凿。
帝子苔痕玉座青,鹧鸪啼处雨冥冥。北门剑佩迎蕃使,南极风涛接御亭。
江海佳期愁晼晚,水天旧事梦娉婷。秦丝解与春潮语,一曲蘼芜忍泪听。
侬(nóng)家鹦(yīng)鹉(wǔ)洲边住,是个不识字渔父。浪花中一叶扁(piān)舟,睡煞(shà)江南烟雨。
觉来时满眼青山暮,抖擞绿蓑(suō)归去。算从前错怨天公,甚也有安排我处。
我家在鹦鹉洲边住,是一个不识字的打鱼人。我在波涛中一叶扁舟上睡着了,外面下着大雨。
醒来时感到满眼青山都染上了暮色。抖擞绿蓑衣要回家去了。就算我从前错怪了天公,他也安排我做了渔翁啊。
鹦鹉曲:原名(黑漆弩),后因本曲首句易名为鹦鹉曲。侬:我,吴地方言。鹦鹉洲:在今昔对比武汉市汉阳西南长江中,后被江水冲没。此乃泛指。睡煞:睡得香甜沉酣。煞,甚极。烟雨:烟雾般的濛濛细雨。
抖擞:此作抖动、振动。甚也有:真也有,正也有。
夙棹发皇邑,有人祖我舟。饯离不以币,赠言重琳球。
知止道攸贵,怀禄义所尤。四牡倦长路,君辔可以收。
张邴结晨轨,疏董顿夕辀。东隅诚已谢,西景逝不留。
性命安可图,怀此作前修。敷衽铭笃诲,引带佩嘉谋。
迷宠非予志,厚德良未酬。抚躬愧疲朽,三省惭爵浮。
重明照蓬艾,万品同率由。忠诰岂假知,式微发直讴。
傅君隘流俗,举步追古人。古人去已远,斯道为荆榛。
出门抱高志,区区向谁陈?十年江海上,漂泊但一身。
念我德不孤,邂逅遂见亲。相知宁苦晚,不觉逾三春。
精微共探讨,议论发清新。谊合然诺重,途穷忧思频。
如何语离别,使我意酸辛。酸辛不在别,欲留我何贫。
闽水东赴海,楚山西入秦。春波正浩荡,谁能知其津?
万里从兹始,依依祖帐歌。绣衣唐察使,蒟酱汉牂牁。
春色随人远,江流出塞多。先公有遗爱,莫更叹蹉跎。
狎鸥东海上,结友竹林贤。
国难知推救,途穷只自怜。
空花迷眼界,秋月契心禅。
未起归欤兴,重寻载酒船。
孰云久闲旷,本自保知寡(guǎ)。
穷巷独无成,春条只盈把。
安能羡(xiàn)鹏举,且欲歌牛下。
乃知古时人,亦有如我者。
谁说我长久以来都十分清闲,本来就是因为能赏识我的人太少。
我身居陋巷,却没有什么成就,就像细小的树枝一样,没有什么枝叶。
怎能一味羡慕显达之人,暂且先在牛车下放声高歌吧。
我知道古代的人,也有像我一样的呀!
孰云:谁说。闲旷:清闲。保:守。知寡:知我者稀少。
穷巷:偏僻的里巷,陋巷。春条:幼树。盈把:一手可握,指细小。
鹏举:喻指仕进。歌牛下:指在牛车下放声高歌的宁戚。
天子欲宽南顾忧,绣衣曾是旧人求。
山川不改元负采,父老能言昔政猷。
襦裤疲民应枕奠,纪纲新度觉钱流。
年灵一种同天地,雨露何偏十四州。