老我无心出市朝,东风林壑自逍遥。
一犁好雨秧初种,几道寒泉药旋浇。
放犊晓登云外垄,听莺时立柳边桥。
池塘见说生新草,已许吟魂入梦招。
唾面拭之逆人意,不拭笑受人亦忌;谓怒常情笑不测,曲曲揣我心中事。
当其揣我我已危,我心虚舟知者谁;祗宜匿影深林里,莫将此面与人窥。
不见我面自不唾,感君此意频道破;可怜骨肉都不关,单单躲下面一个。
四山矗(chù)矗野田田,近是人烟远是邨(cūn)。
鸟外疏钟灵隐寺,花边流水武陵源。
有逢即画原非笔,所见皆诗本不言。
看插秧栽欲忘返,杖藜(lí)徙(xǐ)倚至黄昏。
四周群山巍然矗立中间田野一片,近处都是人家远处隐约可见山村。
飞鸟去处时而传来灵隐寺的钟声,野花芬芳流水潺潺犹如武陵桃源。
一路所遇就是画原非笔墨能描摹,野游所见皆是诗本非语言能形容。
为看农夫田间插秧使我流连忘返,拄着藜杖时走时停不觉已到黄昏。
太冲、表之、公实:太冲,表之,其人未详;公实,指郑湛。野步:野外散步。矗矗:高耸貌。田田:鲜碧貌。
灵隐寺:佛寺名,在杭州。武陵源:地名,见陶渊明《桃花源记》,盖假托以为乐土者。
杖藜:拄着手杖行走。杖,名词动用,藜,植物名,茎可为杖。徙倚:徘徊。
高为巅峰下为壑,群木惨惨风欲作。浮红动翠何许似,别崦残云明佛阁。
眼中疑此洛南山,咫尺便到龙门湾。暗潮已落州渚出,新月未上渔樵还。
商侯胸有群玉府,借酒时时一轩露。延春阁下墨淋漓,馀情亦及沧洲趣。
好山好水如高人,岂直貌敬将心亲。平生几梦奉先寺,不知猿鸟犹相嗔。
君不见饮酒吟诗狂太白,曾是匡山读书客。泥涂失脚走憧憧,岁晚看云情脉脉。
生今益壮业益修,未可造次思岩幽。披图渍墨歌远游,我无桓玄寒具油。
南州一炬火,我归无所归。六月下惊湍,一叶正复敧。
空城何所有,城阙双阖扉。遗氓四五辈,
昨来栖卧虞山云,抚枕中宵苦忆君。荒凉白雀古萧寺,钟声咒梵空林闻。
朝云吐吞蛟蜃气,旭日滉漾波涛纹。佛楼岌嶪列峰抱,海甸苍莽孤村分。
楝花风动雪乍捲,麦秋气爽天无氛。缄书报君君不遇,孤凤踯躅求其群。
闻君山中有精舍,面势正直莲峰下。修篁万挺球玉鸣,悬泉百道飞龙挂。
房栊窈窕閒且清,花木玲珑秀而野。清风澹荡堪挥尘,白日阴森可销夏。
此中共尔静谈玄,快读数过逍遥篇。林间饱啜苍耳饭,石上一枕青苔眠。
不知尘网在何处,翩翩自谓瑶台仙。差池万事总难料,振衣欲往空茫然。
我今暂返越来溪,抱瓮山中还灌畦。秋高更礼虞山顶,期尔纵蹑青云梯。
事在可疑,有司难之。次子论列于朝,特封寿光县太君。诰词有蕴仁积善之褒,因采纶言以名所居之堂曰“积善”,日与亲旧歌酒为寿于其间,命族孙端礼作庆寿光曲,以纪一时之美。其词曰:
丹扆疏恩,庆闱受命,圣朝广孝非常。大邑高封,名兼寿考辉光。闾巷相传盛事,焕丝五色成章。崇新栋,天语荣夸,共瞻积善华堂。
灵龟荐祉,紫鸾称寿,千钟泛酒,百和焚香。况有新教歌舞,妙选丝篁。余庆从今沓至,看儿孙、朱紫成行。闻说道,贤德阴功,姓名仍在仙乡。
一星残烛照离堂,失计游心归渺茫。不自寻思无道路,为谁辛苦竞时光。九衢春色休回首,半夜溪声正梦乡。却羡去年买山侣,月斜渔艇倚潇湘。
寂寂江村路,轻烟晚自生。远峰晴有色,独树煖无声。
渚鹭行看水,溪鱼卖入城。孤舟人不渡,两岸夕阳明。
小院新凉水竹通,鸣蝉声断晚来风。忽然坐睡瞢腾去,不觉残书落手中。