香径无尘雨初歇,海棠半谢胭脂雪。千年一刻度春宵,爱杀清妍柳梢月。
苕溪仙客文中英,面如玉盘双眼青。金龟换酒不自酌,芳筵罗列邀佳朋。
座中谈笑总超俗,咳唾随风散珠玉。姚郎起舞伍君歌,击鼓催觞令行速。
四明客子醉欲颠,仰看北斗低青天。葛巾吹堕落花里,玉山倒向东风前。
人生得意要须乐,底用閒愁时作恶。君不见三闾大夫独醒死,留得虚名亦徒尔。
平生不识绣衣裳,闲把荆钗亦自伤。镜里只应谙素貌,人间多自信红妆。当年未嫁还忧老,终日求媒即道狂。两意定知无说处,暗垂珠泪湿蚕筐。
赤壁危矶几度过,沙头江上郁嵯峨。
今人误信黄州是,犹赖水经能正讹。
一面东风百万军,当年此处定三分。
汉家火德终烧贼,池上蛟龙竟得云。
江水自流秋渺渺,渔灯犹照获纷纷。
我来不共吹箫客,乌鹊寒声静夜闻。
髻鬟轻绾乱云香,每日寒窗按绣床。秪把心肠看窦女,羞将颜色说何郎。
閒拈彩笔描鸾枕,笑对茅檐浣布裳。三月韶光容易过,却怜莺燕苦飞忙。
一座青山半亩墙,松花满地藓苍苍。蕨芽嫩漂陶盆水,菰米香浮石鼎汤。
容膝数椽茅草屋,华身几袭芰荷裳。头颅霜雪心和乐,日对风花入醉乡。
潇潇风雨闭柴门,只有秋荷池上喧。薄暮溪童双白足,取鱼踏水到篱根。
烟树寒林半有无,野人行李更萧疏。
堠(hòu)长堠短逢官马,山北山南闻鹧(zhè)鸪(gū)。
万里关河成传舍,五更风雨忆呼卢。
寂寥(liáo)一点寒灯在,酒熟邻家许夜沽。
烟树寒林时隐又时现,我的行装轻便又简单。
到处都能遇到官家马,鹧鸪满山啼叫声不断。
万里关河都是派行舍,呼卢之声好像响耳边。
深夜只有一盏寒灯在,盅盅美酒未把愁闷遣。
烟树寒林:笼罩在烟雾与微寒中的树林。野人:在野之人,作者自指。行李:即行装。萧疏:稀稀落落,这里指行装轻便简单。
堠长堠短:指行程或长或短。堠,古代驿路旁边记里程的土堆。逢宫马:在路上常常遇到官马。鹧鸪:鸟名,古人认为它的叫声很象“行不得也哥哥”,最容易引起旅人的愁思。
传舍:古时供来往行人居住的旅舍。五更:古代记时制度,将一夜分为五更,这里泛指夜间。呼卢:古代博戏的一种,又名“樗蒲”,博具为五木,类似后世的掷色子,用五个木制杏仁形之子,一面涂黑,一面涂白,掷出后,五子皆现黑,即为“卢”,是最高之采,掷子时,往往呼叫,希望得到全黑,所以名叫“呼卢”。
寂寥:寂寞。寒:指灯光带有寒意,形容环境的冷清。沽:买。
叹寒儒,谩(màn)读书,读书须索题桥柱。题柱虽乘驷(sì)马车,乘车谁买《长门赋》?且看了长安回去!
可叹那贫寒的读书人,白白地读了那么多的书,读书必须要题字在桥柱。即便题柱后乘坐上了驷马车,可乘了车又有谁能像陈皇后那样重金求买《长门赋》?先到长安看看,就回乡去吧!
寒儒:贫穷的读书人。谩:徒然,枉自。须索:应该,必须。题桥柱:司马相如未发迹时,从成都云长安,出城北十里,在升仙桥桥柱上题云:“不乘驷马高车,不过此桥。”《长门赋》:陈皇后失宠于汉武帝,退居长门宫,闻司马相如善作赋,以黄金百斤请其作《长门赋》,以悟主上。武帝看后心动,陈皇后复得宠。
少壮经勤苦,衰年始浪游。谁怜不龟手,他处却封侯。