庆历丙戌夏,早气蒸如焚。行路尽婴暍,居人犹中瘟。
堕鸟不收喙,游鱼几烂鳞。絺绤亦难御,更值成雷蚊。
骄阳断雨脉,焦熬逾五旬。农塍坐耗裂,纵横龟灼文。
众目血坼眦,日睇西郊云。守臣恤民病,心乱千丝棼。
祈龙割舒雁,纵阴开北门。古法久弗验,群祠益致勤。
遍走于境内,神兮若不闻。或时得泛洒,濛濛才湿尘。
丰年望既绝,节候俄秋分。忽尔降大澍,霄冥连日昏。
垂空状战戟,入霤疑倾盆。田禾十九死,强渍枯槁根。
萧稂贱易活,势茂如逢春。蛙黾渴易满,泥跃嬉成群。
济物乃容易,应时何艰辛。辙鲋骨已坏,徐激西江津。
谷黍霜已厚,始调邹律温。天意执可问,对之空气吞。
洞老寿松椿,高名古绝群。乱山泉㶁㶁,举世事纷纷。
使者持丹诏,先生卧白云。方今莫招隐,君德正华勋。
庵岩归隐绝纤埃,内外中间安在哉。正似无心云一片,等閒随雨出山来。
月堕霜西竹井寒,辘轳丝冻下瓶难。
幽人病久浑成渴,愁见龙书一鼎干。
天问复招魂,无因彻帝阍(hūn)。
岂知千丽句,不敌一谗(chán)言。
屈原写出《天问》《招魂》这样脍炙人口的佳作,却仍无法将他的心意传达至君王面前。
哪里知道再奇丽的诗句,终究抵不过那小人的一句恶意重伤啊!
天问:《天问》为屈原被逐后,见到楚国先王的宗庙以及王室公卿之祠堂,四下游览之后,身体疲惫,于壁画下修养精神,抬头正看到所绘图案,于是在墙壁上书写了文字,以抒发心中的愤懑之情的长篇诗作。招魂:楚辞中一篇独具特色的作品,它是模仿民间招魂习俗写成的,其中又包含作者的思想感情。作者存在争议,一说屈原为“呼唤楚怀王的灵魂回到楚国来”而作;一说宋玉“哀屈原魂魄放佚”,因而作。彻:穿透。阍:宫门。
岂知:哪里知道。敌:抵挡。
平居懒与慢相亲,寄傲行歌似隐沦。水退荷花饥残暑,秋来山色挽幽人。
从雌鸂鶒窥黄帽,旁母凫雏映白蘋。兴罢归来去高卧,诗成聊复寄雷陈。
有宅一区聊解嘲,清风历历自鸣瓢。买山作隐吾无取,为黍杀鸡何用招。
鱼托么荷障斜日,箨随新竹上层霄。个中已了一生事,倒屣安能求度辽。
长生要自食山藓,妙语宁闻葛稚川。忽见灵龟藏六用,定巢莲叶阅千年。
刳肠已笑清江使,曳尾聊同修水边。悬想偷儿难卜夜,守闾黄耳得安眠。
何年马鬣埋玉树,上有乔木清风寒。
琳瑯金薤落四海,万象顿挫随毫端。
追攀前辈岂无意,偶来弛担鸣珂里。
生恨与公相后先,临风三叹不能已。
论诗谁解针膏盲,人间今日无黄香。
经过一酹尊中碧,明月湾头山{阗真换具}寂。
青都仙子玉链颜,五云深处乘青鸾。
桃花欲实王母老,桂花半落嫦娥寒。
芝英琼蕊薄滋味,绛霄倒景窥人间。
风微水麝香可掬,雨定海榴红欲燃。
中州风物亦自好,翩然万里来云軿。
潭潭院落春不老,别有日月藏壶天。
狻猊不动烟缕直,吹笙伐鼓开宾筵。
九重紫诰照环佩,两儿绿绶扶金船。
南山可平海可竭,高堂欢乐无穷年。