南山新长凤凰雏(chú),眉目分明画不如。
年小从他爱梨栗(lì),长成须读五车(chē)书。
小外孙就像南山上新生的小凤凰一样,眉目清秀得比画上的还好看。
在他小时候时就让他想干什么就干什么,但是年纪大些的时候必须读很多的书。
凤凰雏:指幼小的凤凰。这里用来比喻作者的外孙。雏,指幼小的,多指鸟类。从:放纵,放任。(通假字:通“纵”)。
年小:年纪小。五车:形容书之多,语出《庄子天下》“惠施多方,其书五车”。成语“学富五车”即源于此.
百年春梦去悠悠,不复吹箫向此留。
野草自花还自落,鸣禽相乳亦相酬。
旧蹊(xī)埋没开新径,朱户欹(qī)斜见画楼。
欲把一杯无伴侣,眼看兴废使人愁。
一觉睡醒虽短暂梦中却仿佛已过百年,只可以自己没有神仙道术可以留在梦境之中。
野草花开花落,鸣鸠仍相乳相酬。
旧时的小路已被杂草掩盖只能另辟小径,朱红色大门歪歪斜斜隐约可见其后的雕廊画楼。
想要痛饮一杯只憾无人对饮,只能看着眼前的颓败景象感叹物是人非,心中一时愁绪难平。
午枕:即午睡。
鸣禽:为雀形目鸟类,种类繁多。鸣禽善于鸣叫。
蹊:小路。敧斜:歪斜不正。
将母邗(hán)沟上,留家白紵(zhù)阴。
月明闻杜宇,南北总关心。
带着母亲来到了邗沟,但家尚留在白紵。
母亲月圆之夜突然听到杜鹃的声音,想起离家在外的儿子。虽然天南地北相隔万里,但心中依旧是深深的牵挂。
邗沟:在今天的江苏境内。
杜宇:杜鹃。
病夫毛骨日凋槁,愁见米盐惟醉倒。
忽传骚客赋寒梅,感物伤春同懊恼。
江边不识朔风劲,墙头亦有南枝早。
未开素质夜先明,半落清香春更好。
邻家小妇学闲媚,靓妆惟有长眉扫。
孤芳已与飞霰竞,结子仍先百花老。
苦遭横笛乳飞英,不见游人醉芳草。
可怜物性空自知,羞作繁华助芒昊。
春寒未脱紫貂裘,灯火催人夜出游。
老厌歌锺空命酒,病嫌风露怯登楼。
拥怉坐睡曾无念,结客追欢久已休。
试问西邻传法老,此时情味似侬不。
出家无复家,视身等云浮。
东西随风行,忽然遍九州。
君居龙川城,筑室星一周。
屋瓦如翬飞,象设具冕旒。
弟子五六人,门徒散林丘。
本为百年计,自可一世留。
胡为不复顾,脱去如敝裘。
万里一藤杖,来从故人游。
故人病老翁,轻重恐未酬。
疑君了心法,万物皆浮沤。
去彼非有嫌,来此亦无求。
是心摩尼珠,不受箧笥收。
故人感君意,一言还信不。
远行不为此,浪走非良谋。
与君少年初相识,君年十五我十七。
上事姑章旁兄弟,君虽少年少过失。
昏晨定省岁月短,五十还朝定何益。
忧深责重乐无几,失足一坠南海北。
身居穽中不见天,仰面虚空闻下石。
丈夫学道等忧患,妇人亦尔何从得。
归来旧许生白须,回顾惭君发如漆。
迁居汝南复何事,龟老支床随所掷。
相望一月两得书,闻君肺病久消释。
我经三伏常暴下,近喜秋风扫烝湿。
病除寝食未复故,相见犹惊身似腊。
刘根夫妇俱有道,去日饶君著鞭策。
筑室三年,堂成可居。
我初不知,诸子劳劬。
父母老矣,风雨未除。
橐装几何,勿问有无。
伐木於山,因此旧庐。
不约不丰,燕处无余。
堂开六楹,南北四筵。
昼明速然,夜冥黯然。
四邻无声,布被粗毡。
身非蚌螺,一睡经年。
夜如何其,趺坐燕安。
善恶不恩,此心自圆。
东厢靖深,以奉尝烝。
老佛之庐,朝香夜灯。
西厢千卷,图书之林。
先人所遗,子孙是承。
杖屐经行,直如引绳。
顾视而笑,此如我心。
诸子之室,左右吾背。
将食击板,一系而会。
瓜畦芋区,分布其外。
锄去瓦砾,壤而不块。
废井重浚,泉眼仍在。
辘轳雷鸣,甘雨时霈。
园夫能勤,家足于菜。
有客叩门,贺我堂成。
揖客而笑,念我平生。
三世读书,粗免躬耕。
明窗修竹,惟我与兄。
荫映茅茨,吐论峥嵘。
猖狂妄行,以得此名。
老而求安,匪以为荣。