栖栖复汲汲,忽觉年四十。今朝满衣泪,不是伤春泣。
悠悠岭上云,卷舒时随风。游水任高下,不自知西东。
斯世本无我,无端落尘中。何所劳智力,位置有苍穹。
君看古贤达,何人计穷通。夙慕陶彭泽,时时诵遗诗。
五柳先生传,更复喜诵之。先生性嗜酒,襟怀不敢知。
闲静云少言,即此已我师。前有阮步兵,臧否绝无辞。
清风俱千古,念释良在兹。
老来懒赋诗,惟有老相随。宿世谬词客,前身应画师。
不能舍馀习,偶被世人知。名字本皆是,此心还不知。
楚国有狂夫,茫然无心想。散发不冠带,行歌南陌上。
孔丘与之言,仁义莫能奖。未尝肯问天,何事须击壤。
复笑采薇人,胡为乃长往。
田舍有老翁,垂白衡门里。有时农事闲,斗酒呼邻里。
喧聒茅檐下,或坐或复起。短褐不为薄,园葵固足美。
动则长子孙,不曾向城市。五帝与三王,古来称天子。
干戈将揖让,毕竟何者是。得意苟为乐,野田安足鄙。
且当放怀去,行行没馀齿。
日夕见太行,沉吟未能去。问君何以然,世网婴我故。
小妹日成长,兄弟未有娶。家贫禄既薄,储蓄非有素。
几回欲奋飞,踟蹰复相顾。孙登长啸台,松竹有遗处。
相去讵几许,故人在中路。爱染日已薄,禅寂日已固。
忽乎吾将行,宁俟岁云暮。
陶潜任天真,其性颇耽酒。自从弃官来,家贫不能有。
九月九日时,菊花空满手。中心窃自思,傥有人送否。
白衣携壶觞,果来遗老叟。且喜得斟酌,安问升与斗。
奋衣野田中,今日嗟无负。兀傲迷东西,蓑笠不能守。
倾倒强行行,酣歌归五柳。生事不曾问,肯愧家中妇。
赵女弹箜篌,复能邯郸舞。夫婿轻薄儿,斗鸡事齐主。
黄金买歌笑,用钱不复数。许史相经过,高门盈四牡。
客舍有儒生,昂藏出邹鲁。读书三十年,腰间无尺组。
被服圣人教,一生自穷苦。
不能舍余习,偶被世人知。名字本皆是,此心还不知。
野寺长依止,田家或往还。老农开古地,夕鸟入寒山。
书剑身同废,烟霞吏共闲。岂能将白发,扶杖出人间。
蝉声引出石中蛩,寂寞门扃叶数重。
谁道思山心不切,等闲尽出两三峰。
青春几何时,黄鸟鸣不歇(xiē)。
天涯失乡路,江外老华发。
心飞秦塞云,影滞(zhì)楚关月。
身世殊烂漫,田园久芜没。
岁晏何所从?长歌谢金阙(què)。
青春能持续多长时间,春天黄鸟鸣个不停。
人在天涯,不知回乡的路在哪里,江湖游荡,白了头发。
身影迟滞在楚关的月下,心却飞往秦塞云中。
此身此世特别烂漫,田园也久已荒芜。
眼看又到年终,应该何去何从?高唱长歌谢别金阙。
黄鸟:亦名黎黄,其包黎黑而黄也。鸣则蚕生。韩子曰“以鸟鸣春”,若黄鸟之类,其善鸣者也。阴阳运作推侈,时至气动,不得不尔,故先王以候节令。
谢:去也。金阙:犹金门。“长歌谢金阙”,见不复有仕进之意。
灼灼庭前花,春风斗红紫。随荣复随谢,盛衰偶然尔。
草木岂无情,谁能一生死。我思更如何,欲种菩提子。