秋生泽国,无边落木,又作萧萧下。澄江过雨,凉飙(biāo)吹面,黄花初把。苍鬓(bìn)羁孤,粗营鸡黍,浊醪(láo)催贳(shì)。对斜斜露脚,寒香正好,幽人去、空惊咤。
头上纶巾醉堕,要欹(qī)眠、水云萦舍。牵衣儿女,归来欢笑,仍邀同社。月底蓬门,一株江树,悲虫鸣夜。把茱萸(yú)细看,牛山底事,强成沾洒。
秋天的南方,无数的落叶,又零落地飘下。清澄的江水飘过一阵细雨,清凉的风吹过行人面,黄色的花才开始含苞。白眉羁旅一人,简单的在农家小院宿营,几杯浊酒带来许久感伤。对着斜斜的露滴,有点凄冷的香恰如其分,故人去,徒留感叹。
头上的丝带在醉意中不经意掉落,将要睡觉时,水雾萦绕小屋。回来的相互牵着的儿女,归来时欢语嬉笑,依然邀好友同住。从开着的门望去,一轮明月映江,仿佛是很悲伤的小虫鸣唱了整夜。白天再把茱萸细看,牛山下的事,真的是难以忘怀的。
贳:,赊欠。
社:一种民间传统节日的庆祝活动。牛山:《晏子春秋》载,齐景公登牛山,流涕曰:“美哉国乎!若何去此而死也?”
罗浮仙子骑白凤,翠禽啼破寒香梦。飞向淇园觅秋实,风触湘累佩声动。
同心比石坚不移,贞姿劲节相因依。平生四美托交契,岁寒盟好深天机。
砚池波翻月涵墨,写出清标素绡湿。广云湘雨路迢迢,沦落江南总尘迹。
凉霄烟霭外,三五玉蟾秋。列野星辰正,当空鬼魅愁。
泉澄寒魄莹,露滴冷光浮。未折青青桂,吟看不忍休。
寒云栖短柳,疏雨洒平芜。不见旧诗客,空怜水满湖。
雷霆划然轰鬼蜮,明珠翠羽纷狼藉。轻车薏苡莫相乱,归帆唯载黔阳石。
石腹谺张颠盖攲,灵窦纡回通络脉。屹立三尺具孤介,神韵古穆骨羸瘠。
儿时摩挲弄寒碧,老大爬罗还抉剔。可怜兴替凡几回,五十年中事历历。
比邻冷君东海秀,挥洒天风动潮汐。林离纸上如有声,走笔为我旋貌得。
浓阴沈黛召秋气,汇为风雨天深墨。是时主客意震竦,竖尘微笑藏公貊。
呜呼庭前几上双拱璧,幸不相离常宝惜,平泉醒酒非所识。
别传眼法定何如,不用平平许负书。
贵客逢轩乘有分,道人得玉食无余。
钧天万舞知新奏,华表千年识故居。
田屋老翁亏鉴戒,伴鸡同放不知渠。
樊川吾所爱,老我莫能俦。二年鞍马淇上,来往更风流。梦里池塘春草,却被鸣禽呼觉,柳暗水边楼。浩荡故园思,汶水日悠悠。
洛阳花,梁苑月,苦迟留。半生许与词伯,不负壮年游。我亦布衣游子,久欲观光齐鲁,羁绁在鹰韛、早晚西湖上,同醉木兰舟。
樊川:唐诗人杜牧的别称。杜牧别业(别墅)樊川,有《樊川集》。杜牧自称“樊川翁”。老我句:到老我也不能(与之)为伍。指业绩和名声赶不上杜牧。俦,chóu,同辈,伴侣。鞍马:鞍子和马,借指骑马或战斗的生活。鸣禽呼觉:叫声悦耳的鸟类吵醒。觉,睡醒。汶水:水名,在中国山东省。亦称“大汶河”。
洛阳花:当指洛阳牡丹。梁苑:西汉梁孝王所建东苑,故址在今河南省开封市东南。后人常以“梁苑隋堤”为吟咏历史胜迹之典。词伯:cíbó,称誉擅长文词的大家,犹词宗。布衣:粗布衣服。旧常称平民。游子:离家远行或长年客居外乡的人。观光:参观外国外地的景物建筑等。齐鲁:古代的齐国鲁国,因原在今山东省内,所以今天常以“齐鲁”称山东省。羁绁:jīxiè,马络头和马缰绳,亦泛指驭马或缚系禽兽的绳索。引申为拘禁,系缚;控制;束缚;滞留。鹰韛:当为地名。(韛,bài,古代用来鼓风吹火的皮囊,俗称“风箱”。)木兰舟:用木兰树造的船。南朝梁任昉《述异记》卷下:"木兰洲在浔阳江中,多木兰树。昔吴王阖闾植木兰于此,用构宫殿也。七里洲中,有鲁般刻木兰为舟,舟至今在洲中。诗家云木兰舟,出于此。"后常用为船的美称,并非实指木兰木所制。
忆尔苍梧馆,双扉面一溪。野花窥虎落,归鸟占鸡栖。
客梦江流急,乡心树色低。不同今夕酒,西望月如圭。
山中白鹤高飞去,香蕊空留顶上沙。逸复有姿真欲艳,绝非无骨莫生嗟。
种将小径侵榴火,传入朱门僭杏花。更有幽深难采摘,春衫拂蝶过西家。
梦醒虚床初睡起,有怀故人伤心只。只应我命薄如霜,未必君恩轻似纸。
世间薄情谁最多,只见落花随逝波。更有绵绵愁不绝,白傅当年长恨歌。
时亦已征迈,事亦已蹉跎,可奈何,可奈何。