条山苍,河水黄。浪波沄沄去,松柏在山冈。
关山夜月明,分彩照胡兵。
将军拥节起,长戍受降城。
焚烽望别垒,欲验盈虚鴂。
塞笳将夜鹊,战气今如此。
重关掩莫烟,云阵上祁连。
思妇高楼上,遥心万里县。
〔一作过青溪水作〕
言入黄花川。
每逐青溪水。
随山将万转。
趣途无百里。
声喧乱石中。
色静深松里。
漾(一作演)漾泛菱荇。
澄澄映葭苇。
我心素已闲。
清川(一作明)澹如此。
请留盘石上。
垂钓将已矣。
飒(sà)飒秋雨中,浅浅石溜泻。
跳波自相溅,白鹭(lù)惊复下。
山谷中的溪水蜿蜒曲折,深浅变化莫测。有时出现深潭,有时出现湍急流水。流水虽然湍急,但游鱼历历可数,鹭鸶常在这里觅食。
正当鹭鸶全神贯注地等候食物的时候,急流与坚石相击,溅起的水珠像小石子似的击在鹭鸶身上,吓得它展翅惊飞。当它明白过来这是一场虚惊之后,便又安详地飞了下来,落在原处。
濑:石沙滩上流水湍急处。飒飒:风雨的声音。石溜:石上急流。
秋色有佳兴,况君池上闲。悠悠西林下,自识门前山。
千里横黛色,数峰出云间。嵯峨对秦国,合沓藏荆关。
残雨斜日照,夕岚飞鸟还。故人今尚尔,叹息此颓颜。
秋山敛馀照,飞鸟逐前侣。彩翠时分明,夕岚无处所。
飞鸟去不穷,连山复秋色。
上下华子冈,惆(chóu)怅(chàng)情何极。
百鸟聚集在天边飞来飞去,周围绵延的群山已都呈现出一片秋色。
置身于这满是萧瑟之感的华子冈,心中的惆怅感伤无穷无尽啊!
何极:用反问的语气表示没有穷尽、终极。
秋色有佳兴,况君池上闲。
悠悠西林下,自识门前山。
千里横黛(dài)色,数峰出云间。
嵯(cuó)峨对秦国,合沓(tà)藏荆关。
残雨斜日照,夕岚(lán)飞鸟还。
故人今尚尔,叹息此颓(tuí)颜。
秋日美景正好,院前池塘清清,你也悠闲自在。
西边林中静静悠悠,柴门之外远山绵绵。
苍翠山色横亘千里,挺拔山峰直出云间。
山峰高峻仿佛回到秦国时代,重重叠叠如荆门关般险要。
细雨后的黄昏即将坠落的夕阳斜斜地照耀着,暮霭中飞鸟返回巢穴。
你现在仍是原来那般没有变化,我已是容颜衰败,不复当年。
崔季重:天宝十二载(753年)任濮阳太守,参见苏源明《小洞庭洄源亭宴四郡太守诗并序》。濮阳:即濮州,天宝元年(742年)改为濮阳郡,治所在今山东鄫城北。
嵯峨:山峰高峻貌。合沓:重叠。荆关:荆门山,泛指险要之地。
夕岚:暮霭,傍晚山林中的雾气。
尚尔:在古汉语里是仍然的意思。颓颜:犹衰颜。容颜衰老。
吹箫凌极浦,日暮送夫君。
湖上一回首,青山卷白云。
洞箫声声哀婉悠扬飘渺,长天日暮送君离去。湖上一回首,山青卷白云。湖上回望山川,青山白云依旧,而友人却渐去渐远,心中一片惆怅。
凌:渡过,逾越。这里指箫声远扬。极浦:远处的水边。夫君:指作者的朋友。湖上一回首,山青卷白云。卷:(白云)弥漫的样子。
昨夜轻阴结夕霏,城南十里有香泥。初闻山鸟惊新哢,遥见林花识旧蹊。荡桨远从芳草渡,垫巾还傍绿杨堤。罗敷正苦桑蚕事,惆怅南来五马蹄。