简册林中老蠹鱼,年来穷谪尚耽书。
竹屏风下凭乌几,画作柯山居士图。
白日何皎皎,浮云变重阴。忠义虽云烈,谗巧间君心。
子椒毁屈平,宰嚭恶子胥。怀沙沈湘浦,鸱夷弃五湖。
大义贯金石,何能顾微躯。居高忽下议,卒受傍人愚。
楚王终俘虏,吴国竟丘墟。杳杳九泉暮,衔恨当何如。
我欲竟此曲,此曲伤君神。往者勿复道,寄谢后代人。
清昼行边列校随,貔貅十队拥军麾。青山得云美如画,骏马当路平堪驰。
泉明宝剑悬金甲,风引崇牙飏绣旗。老手十年椎钝极,更来横槊一裁诗。
卜居屏山下,俯仰三十秋。终然村墟近,未惬心期幽。
近闻西山西,深谷开平畴。茅茨十数家,清川可行舟。
风俗颇淳朴,旷土非难求。誓捐三径资,往遂一壑谋。
伐木南山巅,结庐北山头。耕田东溪岸,濯足西溪流。
朋来即共欢,客去成孤游。静有山水乐,而无身世忧。
著书俟来哲,补过希前脩。兹焉毕暮景,何必营菟裘。
司马温公幼时,患记问不若人。群居讲习,众兄弟既成诵,游息矣;独下帷(wéi)绝编,迨(dài)能倍诵乃止。用力多者收功远,其所精诵,乃终身不忘也。温公尝言:“书不可不成诵。或在马上,或中夜不寝时,咏其文,思其义,所得多矣。”(选自朱熹编辑的《三朝名臣言行录》)
司马光幼年时,担心自己记诵诗书以备应答的能力不如别人,所以大家在一起学习讨论时,别的兄弟会背诵了,就去玩耍休息;(司马光却)独自留下来,专心刻苦地读书,一直到能够背的烂熟于心为止。(因为)读书时下的工夫多,收获大,(所以)他所精读和背诵过的书,就能终身不忘。司马光曾经说:“读书不能不背诵,当你在骑马走路的时候,在半夜睡不着觉的时候,吟咏读过的文章,想想它的意思,收获就会非常大!”
司马温公:司马光死后被追赠以温国公的称号,故称温国公。患:担忧,忧虑。不若:比不上。众:众多。既:已经。迨:到;等到。倍诵:“倍”通“背”,背诵。乃:于是,就。尝:曾经。或:有时。咏:吟咏。下帷:原指汉代董仲舒下帷讲学,三年不看窗外事。这里借此指专心读书。绝编:这里借此指读书勤奋。终夜:半夜。
偶出城南去,手折半开花。青春莫相负,全开我到家。
有女颜如花,生长越王家。浣纱白石上,何曾知馆娃。
高台凌青天,朝歌暮复弦。宫人裁白苧,只知长少年。
日月无停车,流光迅于电。春风吹落花,不到黄金殿。
房星夜坠秋河碧,夭矫雄姿龙八尺。何年飞下九重天,自□人间骑不得。
置之天上白玉阑,长鸣直欲趋天关。瑶池碧桃千万片,回风吹雪春斑斑。
不学开元照夜白,西入褒斜走荆棘。愿逐轩辕凌紫霞,远游常在太清家。
相如拜上卿,岂畏廉将军。两虎若共斗,其势不俱生。
秦兵不加赵,功归吾二人。忠臣当殉国,志士当殉名。
不有负荆谢,安知刎颈亲。
膏沐徒为理,长宵恨有馀。罗衣新染泪,明月怨离居。